کد مطلب:193934 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:173
محاسبه در دادگاه الهی
در دستگاه الهی «مثقال ذرة» [1] نیز به حساب می آید، درست مانند دستگاه نوار قلب كه كوچك ترین حركت قلب را نشان می دهد. دستگاه عدل الهی حتی از دستگاه نوار قلب نیز دقیق تر است. در حال صحبت كردن ممكن است بارها و بارها در پی كم و زیاد شدن میزان رضایت، نشانگر دستگاه سنجش رضایت بالا و پایین برود. نه تنها در هنگام سخن
[ صفحه 141]
گفتن، بلكه در تمام مواقع مانند فكر كردن، زیارت، نماز، و معامله این قانون برقرار است.
از عالمی خواستند به زیارت برود، ولی ایشان از رفتن به زیارت خودداری كرد. علت را كه جویا شده بودند گفته بود: چون تازه ناهار خورده ام و شكمم سیر است. اگر بخواهم زیارتنامه بخوانم باید بعد از هر كلمه یك نفس بكشم و این حالت برای زیارت مناسب نیست.
این آقا درك كرده است كه باید با چه حالی زیارت رفت. اما بسیاری از مردم تا آخر عمر هم درك نمی كنند كه با چه حالتی باید به عبادت و زیارت بپردازند. در مورد كسانی كه قاصرند حرفی نیست، اما گاهی اوقات برخی افراد از این مسئله آگاهند ولی اعتنا نمی كنند و به چنین اعمالی می پردازند. آری، این «مثقال ذره» ها، در لابه لای اعمال ما بسیار زیاد است كه در قیامت جمع می شود و به میلیاردها مثقال می رسد.
در روایات آمده است: شخصی كه در حال خواندن نماز است، تا زمانی كه قلبش به خدا توجه داشته باشد خدا نیز به او اقبال می كند، اما اگر رویش را از خدا برگرداند، خدا هم رویش را از او بر می گرداند. اگر بار دوم به خدا روی آورد خدا دوباره به او اقبال می كند و رحمت و فیض خود را نصیب او می گرداند و اگر تا چهار بار توجه خود را از دست داد و مجددا به سوی خدا رو كرد، خدا مجددا به او توجه می كند. اما بار چهارم كه رویش را برگرداند، خدا دیگر به او توجه نمی كند. آن وقت گاهی اتفاق می افتد در نماز چهل بار انسان دچار بی توجهی می شود و فكرش مشغول جاهای دیگری است. البته، اگر از اول نماز فكرش جای دیگری نباشد. خدا نكند كه انسان روز قیامت متوجه شود كه نماز و درس خواندن او چنین بوده است.
القای هنری كلام و پرداختن به وجوه لفظی هنگام سخنرانی برای تأثیر گذاری، بسیار كار پسندیده ای است و گاهی هم واجب است؛ چرا كه تأثیر، مقدمه انسان سازی است و به قول علما تأثیر مقدمه وجود است. اما در عین حال باید دید ذهن و فكر سخنران كجا سیر می كند؟ در بین اهل منبر مرسوم است كه می گویند: فلان كس منبرش را دست و پا شكسته تمام كرد كه خیلی چشمگیر نباشد. این حرف واقعا اشتباه است. ریا و تكبر و جلوه گری لفظی خوب نیست، اما این كار هم نادرست است. ملاك این كار را می توان با
[ صفحه 142]
تأمل در گفتار معصومین و پیشوایان دین به دست آورد اگر در بیانات نغز و پر مغز معصومین علیهم السلام دقت شود، خواهید دید كه كلام خود را به زیباترین شكل بیان می كردند. پیشوایان دین وقتی می خواسته اند كلامی بر زبان آورند، آن را با زیباترین الفاظ و هنرمندانه ترین شیوه بیان می كردند. حضرت زهرا علیهاالسلام با آن مقام عصمت و با آن همه جلال و عظمت، در خطبه ای كه در مسجد خواندند نكات ظریف و دقیقی را با عبارات رسا و زیبا و نغزی بیان فرمودند. فرمایش آن حضرت در آن مجلس از درك بسیاری از حضار مجلس بالاتر بود. نفس گرم آن حضرت مؤثر افتاد و در آهن دل هایشان اثر گذاشت. بحث آن حضرت علمی و عاطفی بود. در مقام هدایت انسان ها باید سعی كرد تا جایی كه می شود كلام را زیبا و متین بیان كرد. باید مطالبی را كه تأثیر گذارند جمع آوری، و آنها را در جامه زیبایی از الفاظ بیان نمود؛ چرا كه هدف از منبر تأثیر گذاری است.
[ صفحه 141]
گفتن، بلكه در تمام مواقع مانند فكر كردن، زیارت، نماز، و معامله این قانون برقرار است.
از عالمی خواستند به زیارت برود، ولی ایشان از رفتن به زیارت خودداری كرد. علت را كه جویا شده بودند گفته بود: چون تازه ناهار خورده ام و شكمم سیر است. اگر بخواهم زیارتنامه بخوانم باید بعد از هر كلمه یك نفس بكشم و این حالت برای زیارت مناسب نیست.
این آقا درك كرده است كه باید با چه حالی زیارت رفت. اما بسیاری از مردم تا آخر عمر هم درك نمی كنند كه با چه حالتی باید به عبادت و زیارت بپردازند. در مورد كسانی كه قاصرند حرفی نیست، اما گاهی اوقات برخی افراد از این مسئله آگاهند ولی اعتنا نمی كنند و به چنین اعمالی می پردازند. آری، این «مثقال ذره» ها، در لابه لای اعمال ما بسیار زیاد است كه در قیامت جمع می شود و به میلیاردها مثقال می رسد.
در روایات آمده است: شخصی كه در حال خواندن نماز است، تا زمانی كه قلبش به خدا توجه داشته باشد خدا نیز به او اقبال می كند، اما اگر رویش را از خدا برگرداند، خدا هم رویش را از او بر می گرداند. اگر بار دوم به خدا روی آورد خدا دوباره به او اقبال می كند و رحمت و فیض خود را نصیب او می گرداند و اگر تا چهار بار توجه خود را از دست داد و مجددا به سوی خدا رو كرد، خدا مجددا به او توجه می كند. اما بار چهارم كه رویش را برگرداند، خدا دیگر به او توجه نمی كند. آن وقت گاهی اتفاق می افتد در نماز چهل بار انسان دچار بی توجهی می شود و فكرش مشغول جاهای دیگری است. البته، اگر از اول نماز فكرش جای دیگری نباشد. خدا نكند كه انسان روز قیامت متوجه شود كه نماز و درس خواندن او چنین بوده است.
القای هنری كلام و پرداختن به وجوه لفظی هنگام سخنرانی برای تأثیر گذاری، بسیار كار پسندیده ای است و گاهی هم واجب است؛ چرا كه تأثیر، مقدمه انسان سازی است و به قول علما تأثیر مقدمه وجود است. اما در عین حال باید دید ذهن و فكر سخنران كجا سیر می كند؟ در بین اهل منبر مرسوم است كه می گویند: فلان كس منبرش را دست و پا شكسته تمام كرد كه خیلی چشمگیر نباشد. این حرف واقعا اشتباه است. ریا و تكبر و جلوه گری لفظی خوب نیست، اما این كار هم نادرست است. ملاك این كار را می توان با
[ صفحه 142]
تأمل در گفتار معصومین و پیشوایان دین به دست آورد اگر در بیانات نغز و پر مغز معصومین علیهم السلام دقت شود، خواهید دید كه كلام خود را به زیباترین شكل بیان می كردند. پیشوایان دین وقتی می خواسته اند كلامی بر زبان آورند، آن را با زیباترین الفاظ و هنرمندانه ترین شیوه بیان می كردند. حضرت زهرا علیهاالسلام با آن مقام عصمت و با آن همه جلال و عظمت، در خطبه ای كه در مسجد خواندند نكات ظریف و دقیقی را با عبارات رسا و زیبا و نغزی بیان فرمودند. فرمایش آن حضرت در آن مجلس از درك بسیاری از حضار مجلس بالاتر بود. نفس گرم آن حضرت مؤثر افتاد و در آهن دل هایشان اثر گذاشت. بحث آن حضرت علمی و عاطفی بود. در مقام هدایت انسان ها باید سعی كرد تا جایی كه می شود كلام را زیبا و متین بیان كرد. باید مطالبی را كه تأثیر گذارند جمع آوری، و آنها را در جامه زیبایی از الفاظ بیان نمود؛ چرا كه هدف از منبر تأثیر گذاری است.
[1] زلزله، آيات 7 و 8.